แมงกะพรุนพิษ
- 15 สิงหาคม 2560
- 358
แมงกะพรุนพิษในกลุ่ม Scyphozoa และกลุ่ม Hydrozoa
แมงกะพรุนไฟในกลุ่ม Scyphozoa
แมงกะพรุนไฟในกลุ่ม Scyphozoa ได้แก่ แมงกะพรุนในสกุล Chrysaora (ไครซาโอรา) และ Pelagia (เพลาเกีย) แมงกะพรุนไฟมีลำตัวสีขาว สีส้มหรือหลากหลายสีสัน รูปร่างคล้ายร่มหรือกระดิ่งคว่ำ ผิวภายนอกของร่มเรียกว่า เอ็กซ์อัมเบรลลา (exumbrella) มีริ้วขอบร่ม (lappets) มีหนวดที่ขอบร่ม (marginal tentacle) เป็นสายยาว และมีหนวดรอบปาก (oral arms) (Cornelius 1995) พิษจากแมงกะพรุนไฟทำให้บริเวณที่สัมผัสมีอาการปวดแสบปวดร้อน (พจมาน 2553) แมงกะพรุนไฟสามารถพบได้ทั่วไปในทะเลเขตร้อนทั่วโลก เช่น มหาสมุทรแปซิฟิก ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนมหาสมุทรแอตแลนติก โดยมักพบบริเวณชายฝั่งทะเล อ่าวและปากแม่น้ำ (Martinet al. 1997; Hale 1999; Kwang et al. 2009)
ลักษณะสัณฐานวิทยาของแมงกะพรุนไฟ (Pelagia sp.)
แมงกะพรุนหัวขวดในกลุ่ม Hydrozoa
แมงกะพรุนหัวขวดในกลุ่ม Hydrozoa เป็นแมงกะพรุนในสกุล Physalia มีลำตัวสีฟ้าอมชมพู ม่วง น้ำเงินหรือเขียว ร่ม หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ทุ่นลอย หรือ นิวมาโทฟอร์ (pneumatophore) รูปร่างเหมือนเรือใบ และมีกลุ่มหนวดออกมาจากด้านล่างของร่มเป็นสายยาว (บพิธและนันทพร 2547; Whitelegge 1899; Bardi and Marques 2007) จากรายงานความเป็นพิษที่รุนแรงที่สุด คือ ทำให้เสียชีวิต ซึ่งมีรายงานในชนิด Physalia physalis ที่มีความกว้างของร่ม ประมาณ 25-30 เซนติเมตร หรือมีความยาวหนวดมากกว่า 30 เมตร (Fenner 1997) อย่างไรก็ตามจากสถิติที่ผ่านมาโอกาสที่ผู้สัมผัสแมงกะพรุน P. physalis จะมีอาการมากจนถึงกับเสียชีวิตนั้นพบได้ค่อนข้างน้อยเมื่อเปรียบเทียบกับการเสียชีวิตจากแมงกะพรุนกล่อง โดยทั่วไปหากได้รับพิษควรได้รับการพยาบาลเบื้องต้นอย่างถูกวิธี รักษาตามอาการและระวังการติดเชื้อซ้ำบริเวณบาดแผล (พจมาน 2553)
ลักษณะสัณฐานวิทยาของแมงกะพรุนไฟ (Physalia sp.)
