นิยามและการประกาศ

องค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ UNESCO ได้ริเริ่มแนวความคิดในการดำเนินการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและทรัพยากรชีวภาพ ในรูปของพื้นที่สงวนชีวมณฑล (biosphere reserve) เพื่อดูแลรักษาระบบนิเวศตามธรรมชาติให้อุดมสมบูรณ์ไว้ ในขณะเดียวกันให้เกิดการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนและส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และสิ่งแวดล้อม พื้นที่สงวนชีวมณฑลจึงถูกพัฒนาขึ้นภายใต้โครงการมนุษย์และชีวมณฑล (The UNESCO Man and Biosphere Programme: MAB) เมื่อปี พ.ศ.2514 (ค.ศ.1971)

UNESCO (2011) กำหนดคำนิยามไว้ว่า พื้นที่ในระบบนิเวศบนบกทะเลและชายฝั่งเป็นพื้นที่ที่นานาชาติรับรองให้เป็นพื้นที่เพื่อการส่งเสริมและสาธิตความสัมพันธ์ที่สมดุลระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ พื้นที่สงวนชีวมณฑลมีบทบาทหลัก 3 ประการคือ
1. การอนุรักษ์ทรัพยากร พันธุกรรม ชนิดพันธุ์พืช ระบบนิเวศ และภูมิทัศน์
2. การพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และขนบธรรมเนียมประเพณีอย่างยั่งยืน
3. การสนับสนุนสถานที่และสิ่งอำนวยความสะดวกในการวิจัย ตรวจสอบ ฝึกอบรมและการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์และพัฒนาทั้งในระดับท้องถิ่น ภูมิภาค และระดับโลก