โลมาอิรวดี

โลมาอิรวดี, หัวบาตร โลมาน้ำจืด โลมาหัวหมอน (ภาษาใต้) และปลาข่า (ภาษาลาว)

Irrawaddy Dolphin, Orcaella brevirostris, (Owen in Gray, 1866)

สถานภาพ

- สัตว์ป่าคุ้มครอง ตาม พ.ร.บ. สงวนและคุ่มครองสัตว์ป่าคุ้มครอง พ.ศ. 2535

- IUCN: Critically Endangered (ประชากรกลุ่มที่อยู่ในแหล่งน้ำจืด)

- Data Deficient (ประชากรใน Chilka Lake และประชากรกลุ่มอื่น)

- CITES: Appendix I

ขนาด

ตัวเต็มวัยยาว 1.73-2.75 ม. เพศผู้ใหญ่กว่าเพศเมียเล็กน้อย น้ำหนักเฉลี่ย 115-130 กก. ลูกแรกเกิดยาว 0.83-1 ม. น้ำหนัก 10-12 กก.

รูปร่าง

ไม่มีจะงอยปาก หัวกลมมน คล้ายโลมาหัวบาตรหลังเรียบมาก

สี

สีน้ำเงินเทาด้านหลังและสีเทาจางด้านท้อง

ฟัน

ฟันบน 8-19 คู่ และฟันล่างมี 11-18 คู่

ครีบหลัง

โค้งมน มีขนาดเล็ก และอยู่กึ่งกลางลำตัวค่อนไปทางหาง

ชีวประวัติ

ตั้งท้องประมาณ 14 เดือน อายุยืน 30 ปี

พฤติกรรม

พบเป็นกลุ่ม 2-15 ตัว สามารถโผล่ส่วนหัวขึ้นมองเหนือผิวน้ำได้ (Spyhopping) บางครั้งพ่นน้ำเพื่อไล่ต้อนปลา

อาหาร

ปลา กุ้ง และปลาหมึก โดยเฉพาะบริเวณปากแม่น้ำบางปะกง จ.ฉะเชิงเทรากินปลาดุกทะเลเป็นอาหาร โดยกัดกินเฉพาะส่วนของลำตัวที่อยู่ด้านหลังของครีบหลัง

ถิ่นอาศัยและการแพร่กระจาย

แพร่กระจายในเขตอินโดแปซิฟิก ทั้งในทะเล น้ำกร่อย และน้ำจืด ประเทศไทยพบทั่วไปตามชายฝั่งทะเลอ่าวไทย พบมากที่อ่าวตราด จ.ตราด อ่าวไทยตอนบน ในบริเวณใกล้ปากแม่น้ำ และอ่าวไทยตอนกลาง ฝั่งทะเลอันดามันพบที่ จ.กระบี่ และตรัง กลุ่มประชากรที่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์อาศัยในบริเวณตอนบนของทะเลสาบสงขลา