สถานการณ์

สถิติการบาดเจ็บรุนแรง (ผู้ป่วยหมดสติ) และเสียชีวิตจากแมงกะพรุนพิษ
การสัมผัสแมงกะพรุนพิษทำให้บาดเจ็บได้ในหลายระดับขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุนพิษและปริมาณพิษที่ได้รับ ทั้งนี้บริเวณที่สัมผัสมีอาการได้หลากหลาย ตั้งแต่รู้สึกคัน มีผื่นเล็กน้อย ปวดแสบปวดร้อนบริเวณที่สัมผัสหรือได้รับพิษ ไปจนถึงทำให้หัวใจหรือระบบหายใจล้มเหลว

แมงกะพรุนพิษ ได้แก่ แมงกะพรุนกล่อง แมงกะพรุนไฟและแมงกะพรุนหัวขวด พิษของแมงกะพรุนไฟทำให้บริเวณที่สัมผัสมีอาการปวดแสบปวดร้อน เช่นเดียวกับพิษของแมงกะพรุนหัวขวด แต่ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการแน่นหน้าอก และหายใจลำบากร่วมด้วย ขณะที่พิษจากแมงกะพรุนกล่อง ทำให้เสียชีวิตได้ 

จากข้อมูลสถิติของกองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ระหว่างเดือนตุลาคม  พ.ศ. 2542–เดือนพฤษภาคม 2563 มีรายงานผู้ที่บาดเจ็บรุนแรงและเสียชีวิตจากแมงกะพรุนกล่อง จำนวน 8 ราย ดังตารางที่ 1

ตารางที่ 1 สถิติผู้ที่บาดเจ็บรุนแรงและเสียชีวิตจากแมงกะพรุนกล่องจังหวัดกระบี่ ระหว่างเดือนตุลาคม  พ.ศ. 2542–เดือนพฤษภาคม 2563

ความหลากหลายของแมงกะพรุน การแพร่กระจายและฤดูกาลของแมงกะพรุนพิษ
(ข้อมูลจากการ 1: สำรวจด้วยอวนลอยกุ้งสามชั้น 2: รวบรวมตัวอย่างที่ติดเครื่องมือประมง/ได้รับตัวอย่างจากเครือข่าย 3: สวิง 4: เกยตื้น 5: อวนลาก 6: อวนทับตลิ่ง 7: การพบเห็น 8: ได้รับแจ้งเหตุ 9: ข้อมูลออนไลน์)

​          ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2553 พบแมงกะพรุนพิษทั้งสิ้น 8 ชนิด เป็นแมงกะพรุนในกลุ่ม Cubozoa หรือแมงกะพรุนกล่อง 5 ชนิด ได้แก่ Carukiidae (unidentifiable)^1,2, Chironex indrasaksajiae^1,2, Chironex sp. A^1,2, Chirodropidae (unidentifiable)¹, Chiropsoides buitendijki^1,2,5,6 แมงกะพรุนในกลุ่ม Scyphozoa 2 ชนิด ได้แก่ แมงกะพรุนไฟ Chrysaora sp.^1,2,5,6 และ Pelagia sp.⁸ และแมงกะพรุนในกลุ่ม Hydrozoa 1 ชนิด คือ แมงกะพรุนหัวขวด Physalia sp.⁸ (รูปที่ 1–2)

รูปที่ 1 ชนิดของแมงกะพรุนพิษในพื้นที่ชายฝั่งทะเลของจังหวัดกระบี่

รูปที่ 2 การแพร่กระจายของแมงกะพรุนพิษในพื้นที่ชายฝั่งทะเลของจังหวัดกระบี่

ข้อมูล : สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
วันที่ : 28 พฤษภาคม 2563